ระบบ EFTPOS ในประเทศออสเตรเลียและประเทศนิวซีแลนด์คืออะไร

สิ่งหนึ่งที่ผู้เดินทางไปอยู่ต่างประเทศระยะยาว เช่น นักศึกษา หรือคนไปทำงาน ควรหาข้อมูลเรียนรู้ไว้ก่อนหน้าเดินทางคือ เรื่อง วิธีการใช้เงินในประเทศที่กำลังจะเดินทางไปถึง รวมทั้งการเปิดบัญชีธนาคารในประเทศนั้นๆ ส่วนใหญ่แล้ว ผู้คนในต่างประเทศมักไม่นิยมถือเงินสดไว้ในกระเป๋าเป็นจำนวนมาก และไม่นิยมชำระค่าสินค้าและบริการด้วยเงินสด ยกตัวอย่างเช่น ในสหรัฐอเมริกา คนอเมริกันนิยมชำระค่าสินค้าและบริการด้วยบัตรเครดิต หรือในบางประเทศ เช่น ประเทศออสเตรเลีย และประเทศนิวซีแลนด์นิยมชำระค่าสินค้าและบริการด้วยระบบ EFTPOS

ระบบ EFTPOS คืออะไร

EFTPOS ย่อมาจากคำว่า Electronic Funds Transfer at point of sale คือ การหักบัญชีเงินฝาก ณ จุดขาย โดยการหักยอดเงินดังกล่าวจากบัญชีเงินฝากของผู้ถือบัตร และโอนเงินไปยังบัญชีเงินฝากของร้านค้าผู้รับบัตรทันที EFTPOS เป็นเทคโนโลยี่ที่ถือกำเนิดมาจากสหรัฐอเมริกาในปีค.ศ. 1981 และใช้กันแพร่หลายในสหรัฐอเมริกาเมื่อปีค.ศ. 1982 Westpac ธนาคารในประเทศออสเตรเลียได้ออกบัตรเดบิต EFTPOS ใช้ครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1984 โดยใช้กับสถานีบริการน้ำมัน BP ส่วนประเทศนิวซีแลนด์ Bank of New Zealand ได้ออกบัตร EFTPOS Debit card ครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1985 และใช้กับสถานีบริการน้ำมัน เช่นเดียวกัน ( https://en.wikipedia.org/wiki/EFTPOS ) นอกจากนี้ในปีค.ศ. 1985 The State Bank of Victoria ในประเทศออสเตรเลียได้พัฒนาเพิ่มประสิทธิภาพการใช้งาน EFTPOS ด้วยการเชื่อมต่อบัตร ATM ของธนาคารเข้ากับระบบ EFTPOS เพื่อให้ลูกค้าของธนาคารสามารถใช้บัตร ATM กับอุปกรณ์ EFTPOS ได้ด้วย แต่ธนาคารในประเทศออสเตรเลียยังไม่อนุญาตให้นำบัตรเดบิตที่ทำกับธนาคารในประเทศอื่น ที่ไม่ใช่ธนาคารในประเทศออสเตรเลียใช้อุปกรณ์ EFTPOS ในออสเตรเลียได้

ในปัจจุบันประเทศที่ใช้ระบบ EFTPOS สามารถรับได้ทั้งบัตรเครดิตและบัตรเดบิต แต่ในกรณีบัตรเครดิตเพื่อชำระค่าสินค้าและบริการ อาจจะมีค่า interchange fee จากธนาคารหรือบริษัทที่ออกบัตร อนึ่งการกดเงินสดออกจากบัตรเดบิตด้วยอุปกรณ์ EFTPOS ก็สามารถทำได้ด้วย ในบางประเทศเรียกการกดเงินสดออกมาว่า Cash back บางแห่งเรียก Cash out ลูกค้าไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมในการกดเงินออกมา แต่ต้องตรวจดูเรื่องจำนวนเงินสูงสุดในการที่จะกดเงินสดออกมาใช้ กฏของแต่ละประเทศอาจจะให้จำนวนเงินสดไม่เท่ากัน

อนึ่ง ในช่วงทศวรรษที่ 2000 หรือระหว่างปีค.ศ. 2001-2009 บริษัท Master card และบริษัทวีซ่าได้ผลิตบัตร MasterCard PayPass และ Visa payWave ซึ่งอาจกล่าวได้ว่า ใช้หลักการเดียวกันกับบัตร EFTPOS รุ่นใหม่ กล่าวคือ เพียงแค่นำบัตรไปแตะเครื่องอ่านบัตรแบบ Contactless ก็ชำระเงินได้เลยทันที สะดวก ง่าย บัตรไม่เสีย ไม่ต้องรูดบัตร หรือเสียบบัตร แล้วรอเซ็นต์สลิปด้วย บัตร payWave กับบัตร EFTPOS ใช้หลักการคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า EMV Technology มีตัวประกอบหลัก 2 ชนิดด้วยกันคือ

เสาอากาศ เสาอากาศขนาดเล็กจะฝังอยู่ในบัตรหรือโทรศัพท์ ที่จะช่วยส่งข้อมูลการการชำระเงิน ปลอดภัยด้วยเครื่องอ่านพิเศษระบบ contactless และมีการจำกัดวงเงินเอาไว้เพื่อความปลอดภัย หากชำระเงิินไม่เกิน 100 $NZ สามารถใช้บัตรนี้ในการแตะชำระเงินที่แท่นอ่านบัตรได้เลย คล้ายกับบัตรรถไฟฟ้าบ้านเรา
ชิป (Chip) ใช้ระบบ Radio-Frequency Identification หรือ RFID Chip สามารถควบคุมบัตรได้ในระหว่างการทำธุรกรรม มีการสร้างรหัสเฉพาะในการทำธุรกรรมแต่ละครั้ง ทำให้มีโอกาสผิดพลาดน้อย

ผู้ที่เคยมีหรือเคยใช้บัตร payWave ของธนาคารบางแห่งในประเทศไทยแล้วคงจะเข้าใจหลักการทำงานของบัตร EFTPOS ได้ดีขึ้น https://www.visa.co.th/th_TH/pay-with-visa/featured-technologies/mobile-visa-paywave.htm ผู้สนใจยังสามารถศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้จากเว็บไซต์ IT 24 Hours: https://www.it24hrs.com/2017/visa-paywave-contactless/

ผู้ใช้บัตร EFTPOS มีอยู่ 2 กลุ่มคือ

กลุ่มที่เป็นผู้ขายสินค้าและบริการ ร้านค้าใดจะใช้บริการ EFTPOS ร้านค้าจะต้องทำสัญญากับผู้ให้บริการ EFTPOS ในประเทศนั้น เช่น ในประเทศออสเตรเลีย มีผู้ให้บริการอยู่ 7 แห่ง ได้แก่ https://www.mobiletransaction.org/australian-eftpos-system/

Westpac Banking Corporation
Australia and New Zealand Banking Group
Commonwealth Bank of Australia
National Australia Bank
Cuscal
Cashcard
ผู้ให้บริการอื่นๆ เช่น smartpay, Life eftpos, bambora เป็นต้น

ส่วนประเทศนิวซีแลนด์เป็นประเทศที่นิยมใช้ EFTPOS มากที่สุดในโลก ก็ว่าได้ มีผู้ให้บริการหลักๆ (Provider) 2 จ้าวคือ

EFTPOS Central หรือ Paymark Limited ( หรือชื่อเดิมคือ Electronic Transaction Services Limited) ซึ่งมีร้านค้าใช้บริการอยู่ 75%
EFTPOS New Zealand

ธุรกิจใดก็ตามในประเทศนิวซีแลนด์ที่ต้องการติดตั้งระบบ EFTPOS สามารถทำได้โดยติดต่อกับธนาคาร เช่น

กลุ่มธนาคาร ANZ กับ National Bank ซึ่งใช้ระบบ ที่เรียกว่า EFTPOS New Zealand
กลุ่มธนาคาร Bank of New Zealand, Westpac Bank, และ ASB Bank ใช้ระบบ Paymark EFTPOS

ในประเทศนิวซีแลนด์ อุปกรณ์ EFTPOS ของ 2 บริษัทจะมีจุดต่างกันบ้างเล็กน้อย ผู้ประกอบการต้องเช่าอุปกรณ์ EFTPOS มาจากธนาคาร ทางผู้ประกอบการจะใช้เครื่องมือดังกล่าวมาเก็บเงินลูกค้า ซึ่งดูไปแล้วก็คล้ายๆกับการเป็นเจ้าของอุปกรณ์รูดบัตรเครดิต การใช้งานไม่ยุ่งยาก ตามซูเปอร์มาร์เก็ตต่างตั้งระบบ EFTPOS ไว้อยู่แล้วตามข้อกำหนดของผู้ให้บริการ ลูกค้าเพียงนำสินค้าไปสแกนจนครบ หลังจากนั้นจะมีมูลค่าขึ้นมาให้ลูกค้าเห็น ลูกค้านำบัตรรูดก็เป็นอันเริ่มปฏิบัติงานได้ เมื่อรูดบัตรแล้วเครื่อง EFTPOS จะถามต่อว่า จะสั่งจ่ายเงินจากบัญชีใดระหว่างบัญชีกระแสรายวัน หรือ บัญชีออมทรัพย์ หรือเครดิต จากนั้นให้กดรหัสเอทีเอ็ม เมื่อทำระบบเสร็จ เครื่อง EFTPOS ที่ต่อเข้ากับคอมพิวเตอร์ที่ธนาคารจะหักเงินออกจากบัญชีลูกค้าตามจำนวนที่ได้ซื้อขายทันที ขั้นตอนทั้งหมดสามารถทำเสร็จได้ในเวลาไม่นาน

https://youtu.be/cyQQ_GCsXF0

ระบบ EFTPOS อำนวยความสะดวกในการใช้เครดิตจากโทรศัพท์มือถือในการจ่ายค่าสินค้าและบริการ แม้แต่ชำระค่าจอดรถ ชาวออสเตรเลียและชาวนิวซีแลนด์จึงไม่พกเงินสดอีกต่อไป แต่ใช้เครดิตจากโทรศัพท์มือถือหรือบัตรเอทีเอ็มหักเงินจากบัญชีเงินฝากแทน

2. กลุ่มผู้ใช้บัตร EFTPOS ผู้ต้องการมีบัตร EFTPOS ต้องเปิดบัญชีธนาคารก่อน การเปิดบัญชีธนาคารในออสเตรเลีย นักศึกษาสามารถเปิดบัญชีธนาคารออนไลน์ได้ก่อนเดินทางเข้าไปในประเทศออสเตรเลีย ซึ่งบล็อกนี้เคยเขียนเรื่อง สิ่งที่ควรทราบในการเปิดบัญชีธนาคารในประเทศออสเตรเลีย ไว้บ้างแล้ว ส่วนวิธีการเปิดบัญชีธนาคารในประเทศนิวซีแลนด์

ผู้เปิดบัญชีสามารถเลือกเปิดบัญชีได้ 2 วิธีคือ

เปิดบัญชีแบบออนไลน์ กับธนาคารในประเทศนิวซีแลนด์ก่อนออกเดินทางจากเมืองไทย ธนาคารที่เปิดบัญชีออนไลน์ได้อาทิ เช่น

ANZ : https://www.anz.co.nz/personal/migrants-travel-foreign-exchange/microsite/en/move-to-nz/

KiwiBank: https://www.kiwibank.co.nz/personal-banking/international-services/moving-to-nz/

BNZ : https://www.bnz.co.nz/personal-banking/international/moving-to-new-zealand/open-an-account-from-overseas

ASB : https://www.asb.co.nz/moving-to-new-zealan

2. ถ้าต้องการเปิดบัญชีธนาคารกับธนาคารในประเทศนิวซีแลนด์เมื่อเดินทางไปถึงประเทศนิวซีแลนด์ ให้โทรศัพท์นัดหมายเรื่องเปิดบัญชีธนาคาร และเตรียมเอกสารต่อไปนี้ให้เจ้าหน้าที่ธนาคารในประเทศนิวซีแลนด์

สำเนาหนังสือเดินทาง
หลักฐานเรื่องสถานที่เรียนที่ตอบรับเข้าเรียนพร้อมรายละเอียดเรื่องค่าใช้จ่ายในการเรียน
หลักฐานเรื่องที่พักที่ชัดเจนแน่นอน ไม่ใช่โรงแรม

หลังจากเปิดบัญชีธนาคารในประเทศนิวซีแลนด์ เจ้าของบัญชีจะได้รับบัตรมา 2 บัตรคือ

บัตรเดบิต บัตรเดบิตจะผูกกับระบบการจ่ายเงินของบัตร Visa หรือ Master card ดังนั้น บัตรเดบิตจึงใช้ได้ทั้งในการเดินทางไปประเทศอื่น ใช้กับการซื้อสินค้าออนไลน์ หรือใช้ชำระค่าสินค้าทางโทรศัพท์
บัตร EFTPOS ใช้ระบบการจ่ายเงินของ EFTPOS เอง เว็บไซต์สถาบันการศึกษาในต่างประเทศเอง มักจะมีข้อมูลเรื่องการเปิดบัญชีธนาคารและการใช้เงินไว้ให้นักศึกษาต่างชาติทราบ เช่น เว็บไซต์ของ UNITEC : https://www.unitec.ac.nz/international/how-to-apply/departure-and-arrival/banking-in-new-zealand

อนึ่ง บางธนาคารในประเทศนิวซีแลนด์จะมีโปรแกรมพิเศษให้นักศึกษา เช่น ไม่ต้องเสียค่าโอนระหว่างบัญชี หรือยกเว้นค่าธรรมเนียมรายปีของบัตรเดบิต เป็นต้น

Westpac มี School Leavers Accounts: https://www.westpac.co.nz/bank-accounts/transaction-accounts/school-leavers-pacs/
ANZ มี International Student Package: https://www.anz.co.nz/personal/migrants-travel-foreign-exchange/microsite/en/banking-with-anz/
ASB มี Tertiary Student Package : https://www.asb.co.nz/bank-accounts/tertiary-student-package.html